YENİ BİR ÖLÇME DEĞERLENDİRME VİZYONU SONUÇ RAPORU
17-18 Mayıs 2025 tarihlerinde Maarif Platformu, Enderun Özgün Eğitimciler Derneği ve Bursa İnsan Vakfı olarak kadim bir şehrin bereketli toprağında bir araya geldik.
“Yeni Bir Ölçme ve Değerlendirme Vizyonu Çalıştayı” adını verdiğimiz bu buluşma, eğitimi sadece notlara ve derecelere odaklayan mevcut anlayışa bir çözüm sunma gayreti idi. Amacımız, gençlerimizi bu sayısal kıstasların dar çemberinden çıkararak, onlara özgün bir kimlik ve gerçek bir aidiyet duygusu kazandıracak dönüşüme yol gösterici katkılarda bulunmaktı.
Hedefimiz, sınavların öğrencinin gerçek potansiyelini, kendine özgü öğrenme stilini ve mesleki yönelimlerini ortaya çıkarması, bilginin ise ezberden öteye geçip pratiğe dökülmesi ve yeni bilgiler üretilmesine imkan tanıması gerekirken, nasıl olup da eğitimin tek belirleyicisi haline geldiğini derinlemesine incelemekti.
Eğitim sistemimizin ruhunu oluşturan ve öğrencinin mizaç ile kabiliyetlerini doğru tespit ederek onu doğru hedeflere yönlendirmesi gereken ölçme ve değerlendirme, yani sınavlar, nasıl oldu da tek bir boyuta indirgendi?
Nasıl oldu da “eğitim eşittir sınavlar” gibi bir denkleme hapsoldu ve bu uğurda yapılan tüm yatırımlar adeta çöpe giden bir hayal kırıklığına dönüştü?
Bu çarpık dönüşüm, paralel ve gölge müfredatları doğurarak, gençlerimizi bilginin derinliğinden koparan, ruhsuz bir ezber cenderesine hapsetti.
Çalıştayımızda, zamanla bir mengeneye dönüşen ölçme, değerlendirme ve sınav uygulamalarının üzerine cesaretle gitmeyi hedefledik;
- Neden mesleki eğitimden kaçış var?
- Neden herkes meslek sahibi olmak yerine yalnızca lise ve üniversite diplomalarına koşuyor?
- Ve daha da önemlisi, bu sınav odaklı yaklaşım, eğitimi nasıl bir rant kapısına çevirdi?
İşte bu soruların ardındaki nedenleri anlamak, bu mengenelerin sıktığı genç potansiyelleri özgürleştirecek bir kapı aralamak ve onları yalnızca kağıt üzerindeki bir nottan ibaret görmeyen, gerçek bir kimlik ve anlamlı bir gelecek sunan bir eğitim vizyonu inşa etmek için bir araya geldik.
Çalıştayımız boyunca, genç dimağları rakamların ve sıralamaların dar kalıplarına sıkıştıran, öğretmenin ilham veren rolünü gölgeleyen ve eğitimi bir bütün olarak değil, parçalı bir bilgi yığınına indirgeyen mevcut sistemin röntgenini çektik. Çalıştayımız süresinde gerçekleştirdiğimiz, toplantılar, müzakereler, merkeziyetçi yaklaşımların kişisel yetenekleri körelttiği, özgün filizlerin boy veremediğini, tek tipçiligin milli kültürümüzün renklerini soldurduğunu gösterdi.
Eğitimin insanı ihya ve inşa edebilecek ruhunu yeniden canlandırmak, Kadim kültürümüze yaslanarak ona felsefi ve ahlaki bir misyon kazandırmak, eğitim süreçlerinin fırsatları eksilten bir süreç olmaktan çıkartıp insanımıza kimlik ve nitelik kazandıran, imkanlar üreten, hayatta daha donanımlı bir şekilde hazırlayıp ülke kalkınmasında en doğru şekilde istihdam sağlayan bir yaklaşımla sürecin yönetilmesine katkı sağlamanın en acil vazifemiz olduğu çalıştayımızın en kıymetli sonucu oldu.
İşte bu şuurla, çalıştayımızda sadece sorunları değil, umut dolu bir geleceğin tohumlarını ekmiş bulunuyoruz. “Başarı”yı sınav salonlarının sınırlarından çıkarıp hayatın tüm renklerini kucaklayan bir ufka taşımayı; merkezi sınavların saltanatına son verip, öğrencinin biricikliğini, farklılığını, ilgi alanlarını, keşfeden, öğretmenin rehberliğinde yeşeren, beceriyi ve erdemi taçlandıran bir değerlendirme iklimini keşfettik. “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli”nin öz değerleriyle yoğrulmuş, portfolyo gibi öğrencinin gelişim yolculuğunu yansıtan seyir defterleriyle zenginleşmiş, bitirme sınavlarıyla taçlanan bir vizyonun ilk fidanlarını diktik.
YENİ BİR ÖLÇME DEĞERLENDİRME VİZYONU ÇALIŞTAYI üç ana başlıkta sorun taraması yapmış bu sorun alanlarına yönelik öğretmen ve akademisyenlerin katkılarıyla öneriler geliştirmiştir.
Çalıştayın üç ana başlığında üç ayrı çalışma masası oluşturulmuştur. Bu çalışma masaları sırasıyla;
“Eğitim’in Felsefesi ve Medeniyet Tasavvuru Değerler Eğitimi”, “Kademeler Arası Geçişte Verimlilik ve Mesleki Yönlendirme” üçüncü olarak da “Üniversite Sınavının, Ortaöğretim ve İstihdama Etkisinin Değerlendirilmesi” konu başlıklarını müzakere etmiştir.
İki gün boyunca süren hummalı çalışmaların, ortak aklın ve sarsılmaz bir inancın damıtılmış özünü sunduğumuza inanıyoruz. Temennimiz odur ki, bu satırlar, öğretmenine güvenen, okuluna nefes aldıran ve her bir çocuğumuzun içindeki cevheri gün yüzüne çıkaran bir dönüşümün ilham kaynağı olsun.
Bu raporun, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli”nin yürüyüşüne somut ve pozitif katkılar sunarak eğitim dünyamızın tüm bileşenlerine faydalı olmasını dileriz.
Çalıştay Düzenleme ve Bilim Kurulu Adına;
İsmail Sağlam (Prof. Dr. BUÜ, TOSADER Başkanı)
Osman Çakmak (Prof. Dr. İRÜ, Maarif Platformu)
Ali İhsan Akçay (Dr. Öğr. Üyesi, BUÜ)
Bayram Yılmaz (Eğitimci-Yazar)
